Nu de halfjaarlijkse wisseling van zomer- en wintertijd zijn einde nadert, is het tijd om te kiezen: de wintertijd die in de nacht van 27 op 28 oktober ingaat, past het best bij ons gebruikelijke ritme. Hartje winter is het dan volledig licht vanaf kwart voor negen. Dat is het veiligst en het gezondst.
Vermijd de valkuil van het fraaie woord zomertijd, waarschuwt licht- en chronotherapeut Toine Schoutens: zo’n verschuiving zou betekenen dat het hartje winter in Nederland pas om kwart voor tien licht is. Scholieren zitten dan te lang in het duister in de klas, werknemers moeten veel te lang in het donker door de ochtendspits reizen en bij de hele bevolking raakt het slaapritme in gevaar. Schoutens baseert zich op 25 jaar wetenschappelijke inzichten en praktijkervaring met de prestatieverbetering van Olympische sporters, professionele reizigers en behandeling van winterblues.
Zomertijd is ten onrechte ingevoerd in de gedachte dat de economie er profijt van zou hebben. Dit is nooit bewezen, maar wel staat vast dat de wisseling ieder half jaar nadelig uitpakt voor de gezondheid van de mens. Het ingaan van de zomertijd veroorzaakt een extra slaapschuld van 1 uur, wat leidt tot een kortdurende toename van ongelukken op de weg en meer slachtoffers van fatale hartinfarcten. Bij het ingaan van de wintertijd is nauwelijks compensatie van deze effecten waarneembaar.
Stoppen met het afwisselen, zoals besloten door de Europese Unie, is hoe dan ook een goed besluit. De regering kan daarbij het beste kiezen voor de tijd die we nu wintertijd noemen. Het is normaal dat het hartje winter rond kwart voor negen licht wordt. Zouden we de zomertijd kiezen, dan wordt het pas rond kwart voor tien licht. Wie werkt of schoolgaat moet bij permanente zomertijd het normale slaapritme verstoren door te vroeg op te staan. Een toename van slaapstoornissen en winterdepressie is in dat geval onvermijdelijk, met risico’s voor het bioritme en de stofwisseling. In theorie kan permanente zomertijd leiden tot een toename van diabetes type 2 en obesitas. Het lichaam in slaapstand verteert koolhydraten namelijk minder goed en slaat deze op als vet, is bekend uit wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast zijn automobilisten maar ook fietsers minder alert en geconcentreerd op de weg zolang de biologische klok ‘slaap’ aangeeft. Het aantal ongelukken kan ook in de avond toenemen doordat de verlengde dag van de zomertijd ervoor zorgt dat de laagstaande zon spitsrijders in de ogen schijnt.
Schoutens: “Kies daarom voor terugkeer naar de permanente wintertijd zoals voor 1977. Koester de dag en de nacht zoals die passen bij onze manier van leven. En laten we meer letten op het belang van daglicht voor de gezondheid van de mens. Wij zijn in feite buitendieren die pas een paar honderd jaar in gebouwen leven. Binnen is het doorgaans aardedonker in vergelijking met buiten. De nacht is om te rusten, te slapen en te herstellen, iets dat we in onze moderne samenleving steeds meer uit het oog verliezen.”
item 20:00 NOS Journaal 27 oktober 2018
